Waar denk je aan bij comfortabel wonen? Een warm huis? Een fijne tuin? Rust en stilte? Iedereen ervaart wooncomfort anders, maar er zijn ook kenmerken die voor iedereen het comfort verhogen. In een duurzame woning nemen die kenmerken een belangrijke plaats in.
In dit artikel vertel ik je wat de eigenschappen van een comfortabele woning zijn, en hoe deze terugkomen in een duurzame woning.
Wat is wooncomfort?
Comfort betekent in de volksmond aangenaam, prettig. Maar wat maakt een woning aangenaam of prettig om te verblijven? Naar wooncomfort kun je op twee manieren kijken.
Allereerst kan het gaan om ‘zichtbare elementen’ als modern sanitair, een grote tuin, brede deuren of het ontbreken van drempels. Wat we hierbij als comfortabel ervaren, is vaak persoonlijk. Zo zal gelijkvloers wonen voor ouderen prettig zijn, terwijl jongeren hier vaak minder waarde aan hechten. Sommigen vinden een grote tuin vol groen fijn, terwijl voor anderen een balkon met plantenbak juist comfortabeler is.
Wooncomfort kan echter ook gaan over ‘niet-zichtbare kenmerken’ van een woning, ‘het gevoel’. Je kunt dan denken aan temperatuur, frisse lucht, luchtvochtigheid, geur, licht, geluid en tocht. Kortom, een gezond leefklimaat. Deze vorm van wooncomfort is meer universeel: niemand houdt van een vochtig huis waar het tocht of een woning waar het ‘s nachts ijskoud is, maar ‘s middags bloedheet. Al blijft de precieze temperatuur die iemand als prettig ervaart natuurlijk wel persoonlijk.
Duurzaamheid en wooncomfort
Aan die tweede vorm van wooncomfort, het gevoel of leefklimaat, kan een duurzame woning een grote bijdrage leveren. Sterker nog, bij bijvoorbeeld een actiefhuis is het uitgangspunt dat binnenklimaat, energie en comfort in balans zijn, met aandacht voor de gezondheid en het wooncomfort van bewoners.
In de ontwerpfase houd ik hier dan ook altijd rekening mee, en daarbij komen verschillende thema’s aan bod. Ik bespreek een aantal eigenschappen die wooncomfort bepalen en leg daarbij uit op welke manier een duurzame woning hieraan een bijdrage levert.
Temperatuur
Een eerste bepalende factor is de temperatuur in huis. Ga maar na: koude voeten op de bank of zweten in bed is niet aangenaam. Ook temperatuurschommelingen verlagen het wooncomfort. In een duurzame woning is daarom veel aandacht voor een (constante) temperatuur: koel in de zomer, aangenaam warm in de winter, zonder dat je daar een airco of verwarming voor nodig hebt.
De zon is daarbij essentieel en zorgt voor gelijkmatige warmte. Dat is prettiger dan bijvoorbeeld een radiator, die zorgt voor ‘lokale hitte’ (rondom de radiator) en luchtstromen vanwege de verschillen tussen warme en koude lucht in huis. Door bovendien na te denken over de indeling van de woning, kun je ervoor zorgen dat bepaalde ruimtes (zoals de slaapkamers) wat koeler zijn dan bijvoorbeeld de bad- of woonkamer.
Licht
(Voldoende) daglicht is belangrijk voor onze gezondheid. Dat effect is zelfs zo groot, dat het aantal depressies in de winter toeneemt. Maar ook de volle terrasjes op de eerste lentedagen laten dat zien. In huis is dit niet anders: ook daar zorgt daglicht voor een gezonder leefklimaat, een prettiger gevoel en dus meer comfort.
Duurzame woningen maken efficiënt gebruik van de zon om het huis te verwarmen en energie op te wekken, maar ook voor daglicht. Hier wordt bijvoorbeeld rekening mee gehouden bij de oriëntatie van de woning, het plaatsen van (grote) ramen en het gebruik van zonwering.
In dit artikel lees je meer over de mogelijkheden van de zon in duurzame woningen.
Lucht
Ook de luchtkwaliteit is een bepalende factor voor ons wooncomfort. Je kunt daarbij denken aan de hoeveelheid schadelijke stoffen in de lucht (zoals CO2), maar ook aan de luchtvochtigheid (van droge ogen tot schimmel) of tocht.
Door in een duurzame woning gebruik te maken van een slim (mechanisch) ventilatiesysteem, kun je bijvoorbeeld de hoeveelheid CO2 reguleren. Goede kierdichting (luchtdicht bouwen) voorkomt bovendien tocht en zorgt (samen met de ventilatie) voor een prettige luchtvochtigheid.
Geluid
Niets is zo vervelend als geluidsoverlast. Het blijkt dan ook dat mensen die langs drukke wegen en in steden wonen meer gezondheidsproblemen ervaren. Dat komt niet alleen door de vervuilde lucht, maar zeker ook door de continue geluidsoverlast van langsrijdend verkeer. Dat kan leiden tot stressklachten als een verhoogde bloeddruk, maar ook tot slaapstoornissen.
Het is dus zaak geen geluiden van buiten door te laten. Maar ook in huis wil je geen overlast hebben van zoemende apparaten, elektronica die continu aan- en afslaat, muziek uit andere ruimtes of een slechte akoestiek. Goede geluidsisolatie is dus essentieel. In een duurzame woning is hier gelukkig veel aandacht voor. In een kierdichte woning zal weinig warmte weglekken en geen tocht optreden maar ook geen geluid naar binnen dringen.
Regulering
Wooncomfort gaat echter niet alleen om het daadwerkelijke leefklimaat in een woning. Ook de mogelijkheid om zaken als licht en temperatuur te kunnen reguleren is een belangrijke factor voor wooncomfort. We willen als mens graag de controle hebben en zaken kunnen instellen, regelen en aanpassen.
Door bijvoorbeeld beweegbare lamellen te gebruiken, kan een duurzame woning hierin voorzien. Zo regel je de lichtinval en temperatuur, en kun je de woning naar eigen gevoel comfortabeler maken.
Duurzame materialen
Duurzame woningen maken zo veel mogelijk gebruik van ‘de elementen van de natuur’. Dat kan bijvoorbeeld gaan om licht en warmte van de zon. Maar ook de gebruikte materialen zijn grotendeels afkomstig uit de natuur, zoals hout, hennep, leem of stro.
Eerder schreef ik al dat een woning gebouwd met natuurlijke materialen ons een prettig, comfortabel gevoel oplevert. Veel meer dan een stenen huis of een huis gebouwd met chemische bouwmaterialen. En een biobased woning is nog gezonder ook!
Het zichtbare comfort
Kortom, duurzaamheid en de niet-zichtbare kenmerken van wooncomfort gaan prima samen. Maar hoe zit het dan met de ‘zichtbare kenmerken’, zoals de brede deuren, grote tuin of moderne keuken waar ik het eerder over had?
Ook daar wordt natuurlijk rekening mee gehouden! Omdat een duurzame woning namelijk volledig ‘op maat’ wordt gemaakt, kunnen we tijdens de ontwerpfase rekening houden met al je woonwensen. Zo vormt een duurzame woning de ideale mix van zichtbaar en niet-zichtbaar wooncomfort.
Duurzaamheid en comfort: een gelukkig huwelijk
Voorheen werd nog wel eens gedacht dat duurzaamheid ten koste zou gaan van wooncomfort: de verwarming lager (en dus ‘koud’ in huis), korter douchen en geen energieslurpende airco in huis.
Nu blijkt echter dat duurzaamheid en comfort zeer goed samen gaan. De verwarming hoef je niet (of nauwelijks) te gebruiken en een airco is niet nodig. Je wekt bovendien zelf je energie op, en dat gevoel van onafhankelijk en zelfvoorzienend zijn vinden we vaak aangenaam.
Tot slot is het idee van wonen in een duurzaam huis, dat je de aarde zo min mogelijk belast (zowel qua materiaal als gebruik). En ook dat geeft natuurlijk een comfortabel gevoel!
Kortom, duurzaamheid en comfort gaan hand-in-hand! Ik vertel je graag meer over wooncomfort in een duurzame woning. Ben je nieuwsgierig, neem dan gerust contact met mij op!
