Ik schrijf meestal over onderwerpen die in mijn adviezen terugkomen, zoals luchtdicht wonen, spouwmuren (liever niet dus), natuurlijke materialen en de kracht van de zon. Voor de afwisseling is het ook leuk om soms een persoonlijker artikel te schrijven, bijvoorbeeld over mijn droom: dat jouw huis nog duurzamer wordt dan de woning die ik nu voor mijzelf bouw.
Van algemene bouwkunde naar specialistisch advies
Misschien is het goed om eerst te vertellen hoe ik in ‘het wereldje’ terecht ben gekomen. Ik heb een opleiding algemene bouwkunde genoten, waarna ik bij een bouwfysisch adviesbureau heb gewerkt. Daar werkte ik aan grote, toonaangevende projecten, zoals musea, ministeries, hogescholen en hotels. Ik was een kleine schakel in een enorm proces.
Toen ik in 2014 als zelfstandig adviseur begon, ging ik werken aan kleinere opdrachten met kortere ketens. Ik kreeg meer zicht op de processen en op het gerealiseerde eindresultaat. Ik kwam toen dingen tegen waarvan ik niet begreep dat het gebeurde. Soms voldeden zaken niet eens aan wetgeving, laat staan dat het goed was. Ik begon me steeds meer af te vragen waarom we in de bouw met z’n allen doen wat we doen.
Toen ben ik me gaan verdiepen in wat er allemaal mogelijk is om betere woningen te bouwen. In eerste instantie specialiseerde ik me in zeer energiezuinig bouwen en comfortabele passiefhuizen. Daarna ging ik me meer verdiepen in biobased of natuurlijk bouwen voor nog meer comfort en lagere milieubelasting. En nu combineer ik ze in mijn werk, een vrij unieke mix.
Meerwaarde voor anderen als drijfveer
Inmiddels adviseer ik particuliere opdrachtgevers bij het ontwerpen en maken van duurzame, energiezuinige en comfortabele woningen. Door mijn advies krijgen zij een veel betere woning qua energiegebruik, comfort, gezond binnenklimaat en algemeen woongenot. Was dat niet gebeurd, dan hadden die mensen zich wellicht pas over 10 jaar gerealiseerd dat het zoveel beter had gekund. Die toegevoegde waarde is voor mij de grote drijfveer. Het geeft me voldoening als ik dan zie dat mensen een ontwerp aanpassen of zelfs helemaal omgooien omdat ze daarover advies heb gekregen.
Ik kan dus echt meerwaarde creëren, maar het lastige is dat die meerwaarde niet direct zichtbaar of tastbaar is. Je moet het ervaren. wooncomfort en een gezond binnenklimaat zijn niet zichtbaar. En hetzelfde geldt voor energiebesparing. Ik zeg niet voor niets dat ik eigenlijk niets verkoop.
Bewustwording en langetermijnvisie
Waar een constructeur volledig geaccepteerd is en bij ieder bouwproject betrokken wordt, wordt een adviseur duurzaamheid dat niet. Daarvoor zijn denk ik een paar redenen, maar het begint met bewustwording: de meeste bouwprofessionals weten niet eens dat het anders, duurzamer en milieuvriendelijker kan. Neem bijvoorbeeld dakisolatie. Daarbij staan meestal twee aspecten centraal: isolerend vermogen en de prijs. Ik kan zo nog vier andere aspecten noemen die van belang zijn bij de keuze voor een bepaald type dakisolatie, zoals warmteopname (wat iets anders is dan warmte-isolatie). Pas je een materiaal toe met nauwelijks capaciteit tot warmteopname, dan wordt het zomers al snel warm op zolder, ondanks een hoge isolatiewaarde. Het gevolg is dat je wellicht een dure airco met een hoog stroomgebruik koopt. Als je er van tevoren over nadenkt, dan kies je misschien duurder isolatiemateriaal, maar spaar je wel een airco en veel energiegebruik uit.
Een tweede stap is dat je moet weten wat het oplevert, en dat je inziet dat (op termijn) de meerwaarde echt hoger is dan de meerprijs. Als dat besef er is, dan gaan de meesten wel mee. En als je het ontwerp echt vanaf het begin insteekt met die duurzame gedachte, dan vallen de meerkosten best mee. Dan hoeft een architect het plan niet drie keer aan te passen en dan weet je dat het de investering waard is. Met een langetermijnvisie is een duurzame woning gewoon een aantrekkelijkere optie.
Betrokken van begin tot eind
Om zo goed mogelijk te kunnen helpen, wil ik wel van begin tot eind betrokken zijn. Als ik er pas halverwege het ontwerpproces bij betrokken word, dan komt dat het resultaat niet ten goede. Vanaf het moment dat opdrachtgevers verliefd zijn op het ontwerp van de architect, is het lastig om het project nog om te gooien. Dat gebeurt eigenlijk nooit, en dat frustreert mij wel eens. Het kan zo veel beter worden, als ik er maar op tijd bij betrokken word en als de opdrachtgever en architect er ook voor open staan.
Aan de andere kant wil ik ook ná de ontwerpfase betrokken blijven. Het werkt namelijk niet als mensen na mijn advies naar de aannemer gaan en denken “zo, nu kan ik het wel zonder Jan”. De aannemer biedt vervolgens altijd iets anders aan dan wat ik heb geadviseerd. Bovendien is dit het moment dat de werkelijke bouwkosten om de hoek komen kijken. De materiaalkeuzes worden dan net zo lang bijgeschaafd dat er uiteindelijk weinig meer overblijft van de duurzame meerwaarde. Dat is zonde, want het is bij mijn werk alles of niets. Half werk werkt niet. Je kunt de hele woning perfect luchtdicht maken, maar als je één kozijn vergeet, dan is de rest eigenlijk voor niets.
Mijn droom voor jou
Uiteindelijk is mijn werk vooral ook een kwestie van je ogen open houden en open staan voor andere mogelijkheden. Niet denken dat wat we doen de enige manier is, maar altijd naar verbetering op zoek gaan. En er valt veel te verbeteren, heel veel. Soms zie ik best mooi huizen, maar dan blijkt er van alles niet te kloppen aan het ontwerp. Ramen met een onjuiste oriëntatie, ontbrekende gevelisolatie, onbruikbare ruimtes en verkeerde materialen.
Het liefst wil ik dat alle woningen gebouwd worden zoals mijn woning nu. In de praktijk ben ik natuurlijk een druppel op een gloeiende plaat. En zelfs bij mijn eigen woning zie ik weer leerpunten. Aan het bouwhek hangt een doek waarop staat dat het de meest duurzame woning van de Benelux is. Maar ik hoop dat er een maand na de oplevering een nóg duurzamere woning is. En nog een maand later weer. Ik wil geen duurzame woning hebben, ik wil een middelmatige woning hebben. Dat is mijn droom.
Kan ik je helpen mijn droom te verwezenlijken?
Kan ik jou helpen mijn droom te verwezenlijken door een nóg duurzamer, energiezuiniger en comfortabeler woning te bouwen dan mijn woning? Neem dan gerust contact met mij op.
