Een woning met ventilatieroosters in de gevels en afzuigpunten in de natte ruimtes (keuken, badkamer en toilet) is geen garantie voor een gezonde woning. Helaas zijn de meeste mensen zich hier niet van bewust. De reden dat veel mensen denken dat dit goede woningen zijn komt wellicht omdat je slechte luchtkwaliteit niet direct waar kan nemen. Ook wordt er maar weinig praktijkonderzoek in woningen gedaan en dergelijke woningen voldoen aan de minimale wettelijke eisen uit het Bouwbesluit.
Op papier
Wanneer je in de natte ruimtes mechanisch lucht afzuigt ontstaat er een lichte onderdruk in de woning. Door deze onderdruk wordt er automatisch verse lucht via de ventilatieroosters in de woon- en slaapkamers aangevoerd. Dit is althans de theorie. In de praktijk blijkt dit echter niet zo te werken.
In werkelijkheid
Er zijn drie redenen waarom de praktijk weerbarstiger is dan de theorie:
- De aanvoer van verse lucht wordt belemmerd. Gordijnen, rolluiken of andere verduisterende elementen blokkeren de ventilatieroosters, waardoor er veel minder verse lucht binnen komt. Vooral in slaapkamers is dit extra nadelig. Op de momenten dat de gordijnen dicht zijn, zijn er immers personen in de kamer aanwezig.
- De wind die buiten waait is regelmatig krachtiger dan de mechanische afzuiging in de woning. Verse lucht wordt hierdoor niet meer naar binnen gezogen. Binnenlucht wordt daardoor via de ventilatieroosters naar buiten getrokken. Vieze en vochtige lucht uit badkamer, keuken en toilet komt op die momenten in de woonkamer en slaapkamers terecht.
- Luchtstromingen zoeken altijd de weg van de minste weerstand. Het open of gesloten zijn van binnendeuren heeft daardoor een grote invloed op de luchtstromingen in een woning. Als van een van twee slaapkamers de deur dicht is, dan zal deze slaapkamer nog maar amper geventileerd worden.
Indicatieve meting
In drie opeenvolgende nachten heb ik in mijn eigen slaapkamer de CO2-concentraties gemeten. De slaapkamer is 15 m2 groot, er slapen twee personen en de ventilatieroosters staan altijd open. De resultaten zijn hierboven afgebeeld. De CO2-concentratie is een goede indicatie voor de kwaliteit (versheid) van de binnenlucht. In een goed binnenklimaat blijft de CO2-concentratie beperkt tot 1000 PPM.
Met gesloten gordijnen en een dichte binnendeur loopt de CO2-concentratie in mijn slaapkamer gedurende de nacht op tot 2285 PPM. Met geopende gordijnen maar een dichte binnendeur tot 1689 PPM. Het enige verschil tussen de beide metingen is de stand van de gordijnen. Deze blokkeren de verse luchttoevoer dus zoveel dat de CO2-concentratie 600 PPM toeneemt.
De derde opeenvolgende nacht heb ik de gordijnen en de binnendeur open gehouden. Hierdoor wordt de weerstand van de luchtstromen in huis verkleind. Dit leidt tot een maximale CO2-concentratie van 830 PPM. Dit is dus de enige situatie waarbij in mijn slaapkamer een gezonde binnenlucht bereikt wordt!
Monicair onderzoek
Mijn meting in mijn slaapkamer geeft een goede indicatie maar is natuurlijk geen gedegen onderzoek. Door de Nederlandse ventilatie-industrie is echter een grootschalig en langdurig monitoringsonderzoek uitgevoerd. Dit Monicair onderzoek heeft gedurende 12 maanden in diverse Nederlandse woningen de luchtkwaliteit gemeten. Op de site van Monicair is hier veel over geschreven. Belangrijke conclusies uit dit onderzoek zijn:
- Ventilatiesystemen met een mechanisch gedreven kracht in alle verblijfsruimtes (woon- en slaapkamers) scoren significant beter op binnenluchtkwaliteit dan systemen met ventilatieroosters in woon- en slaapkamers en afzuiging in de natte ruimtes.
- Een goede luchtdichting verhoogt de binnenluchtkwaliteit omdat daarmee de effectiviteit van het ventilatiesysteem toeneemt (lees: de luchtstromingen bewegen zoals ontworpen).
Ook het international Passive House institute (iPHA) doet al jaren onderzoek naar de relatie tussen ventilatie en binnenklimaat. Zij concluderen dat een mechanisch gebalanceerd ventilatiesysteem met warmteterugwinning de beste optie is.
Aanbevelingen
Omdat je de beste binnenlucht krijgt door per verblijfsruimte (onder andere woonkamer, keuken, slaapkamer) minimaal één mechanische component toe te passen, adviseren wij vrijwel altijd te kiezen voor een mechanisch gebalanceerd systeem met warmteterugwinning. Hiermee krijg je een gezond binnenklimaat en hergebruik je tot wel 80% van de warmte die in de afgezogen lucht aanwezig is.
Ventilatieroosters zijn eigenlijk tochtroosters. Uitleg volgt in een nog te schrijven publicatie.
Vind je dit een interessant artikel? Deel het dan via een van de volgende kanalen.
Wellicht dat een van de volgende artikelen je ook interesseert.
