De oorspronkelijke, Engelstalige, versie van dit artikel is geschreven door Elrond Burrell. Met zijn toestemming is dit artikel vertaald en hier geplaatst. Onderaan deze pagina kun je doorlinken naar het oorspronkelijke artikel.
De passiefhuisnorm wordt vaak beschreven als “de meest toonaangevende norm voor energiezuinige gebouwontwerpen in de wereld”. Gewoonlijk vergezeld door een opsomming van de specifieke technische eisen. De passiefhuisnorm is inderdaad een internationale, zeer gedetailleerde, wetenschappelijk onderbouwde, prestatiegerichte norm voor het ontwerp en de bouw van energiezuinige gebouwen. Deze technische eisen zijn echter slechts een middel om te komen tot het doel. Dit doel is een passiefhuis dat zich kenmerkt door:
- Optimaal comfort
- Extreem energiezuinig
- Betrouwbare kwaliteitsgarantie
Het is de combinatie van deze drie aspecten die de passiefhuisnorm maken tot wat het is.
Optimaal Comfort
De norm staat bekend om zijn strenge eisen ten aanzien van energiegebruik. Minstens net zo belangrijk is het echter dat je in passiefhuizen gedurende het hele jaar gewaarborgd bent van een optimaal comfort. De passiehuisnorm stelt dan ook een criterium voor wat we zouden moeten verwachten van een comfortabele woning!
De passiefhuisnorm zorgt ervoor dat een woning gedurende het hele jaar betaalbaar en betrouwbaar op een comfortabele temperatuur gehouden kan worden. Dit geldt zowel voor koude als voor warme periodes. De feitelijke binnentemperatuur bepaalt de bewoner echter zelf; sommigen geven de voorkeur aan een koel huis terwijl anderen juist liever een wat warmer huis hebben.
Naast de binnentemperatuur van de lucht heeft het comfortabele binnenklimaat ook betrekking op de oppervlaktetemperatuur. De wanden, ramen (kozijnen en glas) en deuren voelen nooit koud aan als je er bij in de buurt bent of ze aanraakt. Dit vanwege de hoge kwaliteit van ramen en deuren. Bijkomend voordeel is dat oppervlaktecondensatie (vorming van waterdruppels op een oppervlak) niet op zal treden. Oppervlaktecondensatie kan leiden tot schade, schimmels en ziektes. Daarnaast is het in een passiefhuis stil en is er geen sprake van tocht.
In een passiefhuis ben je er zeker van dat er altijd voldoende verse lucht in de woning aanwezig is. In de meeste klimaatzones (en ook in NL) is een goed ventilatiesysteem benodigd om aan de norm te voldoen. Dit betekend dat zelfs wanneer het buiten koud is en het hard waait of juist wanneer het buiten snikheet is, er nog steeds voldoende verse, aangenaam warme lucht stil en kalm de kamers ingeblazen wordt. Indien gewenst kunnen ramen en deuren nog steeds opengezet worden, net als in ieder ander goed ontworpen huis. Even belangrijk echter is dat ramen en deuren ook gesloten kunnen worden wanneer je dat wil, zonder dat dit ten koste gaat van verse lucht in je huis.
Extreem energiezuinig
Een huis met een passiefhuis certificaat gebruikt extreem weinig energie om gedurende het gehele jaar een comfortabel binnenklimaat te realiseren. Daarnaast gebruikt het weinig energie voor alle overige dingen die je normaal gesproken in een huis doet. De passiefhuisnorm houdt rekening met alle energiegebruiken; van verwarmen en ventileren, tot koken en verlichting, tot en met tv en computergebruik aan toe.
De passiefhuisnorm waarborgt dat je extreem weinig energie gebruikt door de manier waarop het is ontworpen en gebouwd. Het gaat er daarbij niet vanuit dat je duurzame energieopwekkingssystemen (lees: zonnepanelen) aanbrengt om in een deel van je energiebehoefte te voorzien. Indien gewenst is dit natuurlijk wel mogelijk. Het gaat er ook niet vanuit dat je grote veranderingen in je levensstijl aan moet brengen.
Het resultaat is een woning die tot 90% minder energie gebruikt dan een gemiddelde woning. Daarbij krijg je een optimaal comfort, dat veel beter is dan in een gemiddelde woning. Zelfs vergeleken met een nieuwbouwhuis is het energiegebruik tot 75% lager. Dit betekend dus ook een extreem lage energierekening! In plaats van een energierekening van meer dan €100,- per maand ontvang je in een passiefhuis een rekening van iets meer dan €10,-.
Betrouwbare kwaliteitsgarantie
Hoe goed is een norm die niet waarmaakt wat het beloofd? De passiefhuisnorm is een van de weinige standaarden die beschikt over een robuust en betrouwbaar ‘track record’ van leveren wat het beloofd; optimaal comfort en zeer laag energiegebruik.
De passiefhuisnorm verplicht dat het Passive House Planning Package (PHPP) gebruikt wordt om de woning mee door te rekenen. De PHPP is een zeer gedetailleerde spreadsheet ontwikkeld door het Passivhaus Institute. Deze is vertaald in het Nederlands en heet hier in Nederland de nZEB-tool. Het berekend betrouwbaar en accuraat hoeveel energie benodigd is om een woning te laten voldoen aan de criteria zoals gesteld door de norm. Als onderdeel van het certificeringsproces verplicht de passiefhuisnorm dat een onafhankelijke partij de berekening controleert. Daarnaast controleert deze partij ook enkele kritische ontwerpaspecten, waaronder de details. Als laatste verplicht de passiefhuisnorm dat het bouwproces gemonitord wordt om te waarborgen dat wordt gebouwd wat er ontworpen is. (Dit is niet gebruikelijk in NL.) Waar veranderingen doorgevoerd worden, moet de berekening en de tekeningen aangepast en opnieuw gecontroleerd worden.
Dit resulteert in een robuust kwaliteitsproces. Ontwerpers en bouwers zijn extra waakzaam omdat ze weten dat hun werk gecontroleerd wordt. Fouten worden snel ontdekt en kunnen voorkomen worden voordat het te laat is!
Wat is de passiefhuisnorm?
De passiefhuisnorm is de norm voor wat we zouden moeten verwachten van een comfortabel en energiezuinige kwaliteitswoning. Het is een criterium voor optimaal comfort, extreme energiezuinigheid en betrouwbare kwaliteitsgarantie. Alle drie de pijlers zijn belangrijk. Energiezuinigheid is nutteloos als een woning niet comfortabel is om in te wonen. Een norm is nutteloos als het niet levert wat het beloofd.
Vooralsnog ben je in Nederland niet verplicht om de passiefhuisnorm voor jou woning toe te passen. (Het mag duidelijk zijn dat het raadzaam is de norm wel toe te passen.) Er zijn echter meer en meer regio’s in Europa die dit wel verplichten voor alle nieuwe gebouwen en soms ook ingrijpende renovaties. Om hun energiedoelen te behalen moedigen andere regio’s in de wereld het toepassen van de norm ook aan. Het is dus niet de vraag of, maar wanneer ook in Nederland de passiefhuisnorm verplicht gesteld wordt. Op de Passive House legislation page van de International Passive House Association website vind je meer informatie over de wetgeving in de verschillende regio’s en landen.
Het originele artikel: What is the Passivhaus Standard?
